1. Xét nghiệm máu
Alpha-fetoprotein (AFP): Là dấu ấn ung thư có thể tăng cao trong máu bệnh nhân ung thư gan. Tuy nhiên, không phải tất cả bệnh nhân ung thư gan đều có AFP cao, nên không thể dựa vào xét nghiệm này để chẩn đoán chắc chắn.
Chức năng gan: Gồm các chỉ số AST, ALT, bilirubin, albumin giúp đánh giá mức độ tổn thương gan.
Xét nghiệm viêm gan B, C: Giúp xác định nguyên nhân gây bệnh và nguy cơ tiến triển thành ung thư gan.
2. Chẩn đoán hình ảnh – Điều quan trọng để phát hiện ung thư gan
Chẩn đoán ung thư gan chủ yếu dựa vào hình ảnh học, đặc biệt là CT scan (chụp cắt lớp vi tính) và MRI (chụp cộng hưởng từ) có thuốc cản quang. Đây là tiêu chuẩn vàng giúp xác định khối u trong gan mà không cần sinh thiết. Hình ảnh học giúp:
- Phát hiện sớm khối u: Phát hiện những khối u rất nhỏ chưa gây triệu chứng.
- Xác định đặc điểm khối u: Khối u ung thư gan thường được phát hiện thông qua tính chất ngấm thuốc cản quang đặc biệt, giúp phân biệt với các khối u lành tính.
- Đánh giá sự lan rộng của bệnh: Xác định kích thước, số lượng khối u, có xâm lấn mạch máu hay chưa.
Hình ảnh khối u gan được phát hiện thông qua CT chứa chất cản quang
???? Lưu ý: CT hoặc MRI có thuốc cản quang là bước bắt buộc để chẩn đoán ung thư gan. Nếu bệnh nhân xơ gan có khối u >2 cm với hình ảnh đặc trưng trên CT/MRI, có thể chẩn đoán ung thư gan mà không cần sinh thiết.
3. Sinh thiết gan - Khi nào cần làm?
Sinh thiết chỉ cần thiết khi hình ảnh trên CT/MRI không điển hình, hoặc bác sĩ cần khẳng định chẩn đoán trước khi quyết định điều trị.
4. Đánh giá giai đoạn bệnh
Thông thường bác sĩ sẽ xác định mức độ tiến triển của ung thư bằng các hệ thống phân loại, trong đó hệ thống phổ biến là BCLC (Barcelona Clinic Liver Cancer).
Hệ thống BCLC: Phân loại theo giai đoạn bệnh và hướng dẫn phương pháp điều trị phù hợp:
- Giai đoạn rất sớm (BCLC 0) và sớm (BCLC A): Có thể điều trị triệt để bằng phẫu thuật hoặc đốt khối u.
- Giai đoạn trung gian (BCLC B): Thường được điều trị bằng hóa trị qua động mạch gan (TACE).
- Giai đoạn tiến xa (BCLC C): Cần điều trị toàn thân bằng liệu pháp nhắm trúng đích hoặc miễn dịch.
- Giai đoạn cuối (BCLC D): Tập trung vào chăm sóc giảm nhẹ.
KẾT LUẬN
???? Chẩn đoán ung thư gan chủ yếu dựa vào hình ảnh CT hoặc MRI có thuốc cản quang. Đây là bước cực kỳ quan trọng giúp phát hiện bệnh mà không cần sinh thiết. Bệnh nhân có nguy cơ cao như viêm gan B, C mạn hoặc xơ gan nên kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm.
Nguồn tài liệu tham khảo: NCCN, ESMO, EASL, NCI, American Cancer Society, 2024, Journal of Liver Cancer 2023;23(1):1-120.
